Bedacht vanuit de praktijk (Waterschap), ontworpen door een engineer van BB3D. Maar eerst denken en dan doen! Hieronder staat ons voorstel om een afwegingskader te vormen samen met gemeenten om te voorkomen dat roosters nodig zijn. Mocht een rooster toch nodig zijn? Dan kan deze technische oplossing uitkomst bieden. in de bijlage treft u hiervan een 3D pdf.

Het opstellen van een omgevingsgericht afwegingskader

Water in de stad is een onmisbaar deel van de openbare ruimte. Er is steeds meer behoefte om water functioneel en zichtbaar te maken en speelt ook een steeds grotere rol bij de huidige klimaatontwikkelingen en ontwerpuitgangspunten van stedelijk gebied. Kind veiligheid is net als de waterhuishouding een randvoorwaarde van een goed ingerichte openbare ruimte. Waar nodig moeten compromissen gesloten worden waar veiligheidsroosters voor duikers een voorbeelden van zijn.

De gemeenten en het Waterschap kennen verschillende belangen die op veel vlakken goed te verenigen zijn. De inrichting van de openbare ruimte is daarin een belangrijke knop om aan te draaien. Het doel van deze challenge is om een oplossing te bedenken waardoor kinderen en volwassenen niet in de buizen kunnen kruipen maar het water wel vrij door kan stromen. Het doel van de oplossing is gebaseerd op efficiëntie en kosten. Het inspecteren en reinigen is kostbaar. Het probleem van verstoppingsgevoelige veiligheidsroosters kan op meerdere manieren bekeken worden. Vanuit de openbare ruimte en vanuit de techniek.

Want door kritisch naar het watersysteem en de openbare ruimte te durven kijken is het misschien mogelijk om kindgebonden functies in de openbare ruimte niet naast oppervlaktewater te plaatsen (of vice versa), waardoor veiligheidsroosters overbodig worden. Ook het onaantrekkelijk maken van de openbare ruimte op deze locaties een oplossing zijn.

In bestaand stedelijk gebied is het niet altijd mogelijk om de inrichting van de openbare ruimte of planologische keuzes zo te maken dat er geen veiligheidsroosters nodig zijn. Een technische oplossing is hier mogelijk. Waarvoor eerst kritisch gekeken moet worden naar het nut en noodzaak van de duiker, lengtes, het toepassen van drempels en andere maatregelen, voordat er roosters geplaatst worden.

Ons voorstel: Stel een afwegingskader Veiligheidsroosters op samen met de betreffende gemeenten waarin het rooster als laatste maatregel wordt geschreven. Een dergelijk kader met gemeente en waterschap zorgt voor gezamenlijk draagvlak. Vervolgens kunnen gemeenten en Waterschap het afwegingskader en de mogelijk technische gevolgen standaardiseren en toepassen in bestaande situaties en nieuwbouwlocaties. Deze beleidsmatige oplossing komt voort uit de dagelijkse praktijk.

Het voorstel is om met de betreffende gemeenten gezamenlijk deze oplossing te steunen en (eventueel bestuurlijk) vast te stellen. Op de volgende pagina’s is door ons een voorzet voor het eventuele afwegingskader opgesteld. Beginnende bij een afwegingskader voor de omgeving, gevolgd door een technisch afwegingskader.

in het technisch afwegingskader vindt u een door ons ontworpen technische oplossing die voldoet aan uw probleemstelling. (zie ook bijlagen en toegevoegde foto).

Voorstel primair afwegingskader: Omgeving

1. Geen scholen, kinderdagverblijven of speelvoorzieningen in de buurt van het watersysteem met duikers. Richt de openbare ruimte zo in dat scholen, speelterreinen e.d. verder van het water liggen (of andersom). (ze liggen toch ook niet naast de doorgaande wegen?)
2. Onaantrekkelijk maken van de omgeving om spelen op deze locaties te voorkomen. (denk aan verruiging met meidoorn, hulst.. of het laten groeien van riet-brandnetels). Bedenk hiervoor een onderhoudsinterval passend bij de eigenschappen van de duikers. Grote (niet verstoppingsgevoelige) duikers 1 keer per jaar maaien. Kleinere duikers >1 keer per jaar maaien. Geen gazonbeheer toepassen. Denk wel na over inkijkpunten. De waterbeheerder zal nog wel de in en uitstroomzijde van de duiker willen inspecteren op afstand.
3. Communiceren met de omgeving over de inrichting van de openbare ruimte. Vergelijk water daarmee met wegen. Niet langs elke weg staat een hekwerk, poort of slagboom voor de kinderen. De auto’s moeten vrij door kunnen rijden zoals het water vrij moet kunnen stromen. De ‘waterwegen’ verdienen aandacht in de stad. Ouders zijn verantwoordelijk voor hun kroost. (Niet alles in de openbare ruimte is speelterrein. Bewoners van een waterrijke omgeving hebben ook de keus om in een minder waterrijke omgeving te wonen?) de kracht van communiceren mag niet onderschat worden. Een gezamenlijke campagne met gemeente en waterschap in de buurten lijkt een goede optie?

Voorstel secundair afwegingskader: Techniek

1. Is een duiker nodig? (misschien een open deur maar altijd het overwegen waard)
2. Lengte van de duiker beperken, vanaf welke lengte zijn veiligheidsroosters nodig?
3. Kijk vanaf welke lengte bij duikers waterhuishoudkundige roosters (verstopping) nodig zijn? (na vragen 2 en 3 weet je wat je assets zijn).
4. Argument dat kinderen via duikers het riool in kunnen kruipen? Als in de straat een HWA is aangesloten op de duiker, dan terugslagklep plaatsen in HWA-putten naast de duiker en niet een rooster op de duiker zetten. Terugslagklep HWA is minder verstoppingsgevoelig dan rooster in oppervlaktewater. Of hemelwaterriolering scheiden van duikers en aparte voorziening aanbrengen (roosters op HWA niet oppervlaktewater).
5. Breng drempels in de in-uitstroombakken aan om zo lang water in de duiker te laten staan bij droogte. Doel: voorkomen dat er op handen en knieën de duiker door wordt gekropen. Ook wordt verdroging van achterliggend gebied voorkomen door water vast te houden. De drempelhoogte is per situatie verschillend.
6. Wanneer alsnog besloten wordt om een veiligheidsrooster te plaatsen, dan zou deze door middel van een drijver open en dicht kunnen bewegen. De uitstroomzijde voorzien van terugslagklep Bij deze inzending vindt u onze uitwerking van de constructie met civieltechnische onderbouwing.

• Maximale kindvriendelijke spijlerafstand om kans op verstopping te verlagen. (zie hieronder pt. 1)
• Scharnieren en drijvers monteren roosters (zie bijlage) met een 5cm afstand tot het oppervlaktewaterpeil zodat het meeste drijfvuil alsnog door de duiker kan stromen.
• Bij droogval, zakt het rooster voor de duiker en sluit af voor kinderen.
• De oplossing is schaalbaar naar diverse duikerdiameters en situaties.
• Het principe kan toegepast worden op bestaande roosters om zo circulair mogelijk te handelen.

1. Herzien spijlerafstand als besloten wordt toch een vast veiligheidsrooster te plaatsen. Vanuit het bouwbesluit zijn er richtlijnen voor minimale spijlerafstanden gebaseerd op gemiddelde hoofdomtrek van kinderen van diverse leeftijden. Doel: minder spijlers = lagere kans op verstopping. Hierbij rekening houden met de afmetingen en vertanding van de mesthaak-plukhaak van de beheerder.
2. Plaatsen peilloggers om vraag gestuurd onderhoud uit te voeren bij roosters. Zo voorkomen dat onnodig roosters worden bezocht.